Θεόφιλος (Χατζημιχαήλ)

Από ταπεινή οικογένεια της Μυτιλήνης, εκδήλωσε πολύ νωρίς την κλίση του προς τη ζωγραφική. Εγκατέλειψε το νησί του στα 1883 και εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη έως το 1897, οπότε επέστρεψε με σκοπό να καταταγεί ως εθελοντής στο μέτωπο του ελληνοτουρκικού πολέμου. Μην μπορώντας να ξαναγυρίσει στην τουρκοκρατούμενη Σμύρνη, παρέμεινε στη Θεσσαλία, και συγκεκριμένα στο Βόλο και τα χωριά του Πηλίου, όπου διακόσμησε με ζωγραφιές καταστήματα, καφενεία και πανδοχεία, χωρίς όμως να γίνει αποδεκτός από τους κατοίκους της περιοχής λόγω και της εκκεντρικής συμπεριφοράς και εμφάνισής του. Το 1927, ο Θεόφιλος, απογοητευμένος, επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου συνέχισε να εργάζεται έως το θάνατό του. Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο τεχνοκρίτης Στρατής Ελευθεριάδης, γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού ως Τeriade, με σύσταση του Φώτη Κόντογλου και του Γιώργου Γουναρόπουλου, γνώρισε τον Θεόφιλο και του παρήγγειλε έργα προκειμένου να οργανώσει έκθεση στο Παρίσι. Τελικά η έκθεση παρουσιάστηκε το 1936. Το 1965 εγκαινιάστηκε στη Βαρειά το Μουσείο Θεόφιλου, δωρεά του Τeriade.

Στα έργα του -τοιχογραφίες, ζωγραφική πάνω σε αντικείμενα ή πανιά- αποτυπώνεται, με την αφέλεια και την αθωότητα αλλά και τη φρεσκάδα της λαϊκής ζωγραφικής, ο κόσμος του Θεόφιλου, ένας κόσμος θεών, ηρώων και καθημερινών ανθρώπων, που συνυπάρχει με στοιχεία και εικόνες από την οικεία πραγματικότητα και το τοπίο.