Ανεμόμυλος, 1837

Πατέρας του Νικηφόρου Λύτρα, ο Χατζηαντώνης Λύτρας ήταν ένας λαϊκός μαρμαρογλύπτης.

Στην παράσταση του αναγλύφου εικονίζεται μια σκηνή από την καθημερινή ζωή της ελληνικής υπαίθρου. Ο ανεμόμυλος καταλαμβάνει το κέντρο σχεδόν της παράστασης και πλαισιώνεται από ένα σχηματικά δοσμένο φοίνικα και μια νεαρή νησιώτισσα, που πλησιάζει στα σκαλιά φορτωμένη το σακί με το σιτάρι. Τα λαϊκά στοιχεία δηλώνονται με την επίπεδη, χωρίς προοπτική απόδοση, την έλλειψη αναλογιών και την απόδοση του προσώπου της γυναίκας σε τρία τέταρτα και του σώματος σε κατατομή, όπως στη λαϊκή ζωγραφική. Ένας σταυρός επάνω, στο κέντρο του μαρμάρινου πλαισίου, συμβολίζει τη θεϊκή βοήθεια.

Το έργο, άμεσο, απλό και αυθόρμητο, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της λαϊκής μαρμαροτεχνίας, λίγο πριν την εμφάνιση της επίσημης γλυπτικής στο ελεύθερο ελληνικό κράτος.